Kính chào luật sư, tôi có một số vấn đề muốn nhờ luật sư tư vấn như sau: Gia đình anh chị tôi đã kết hôn hơn 20 năm, hiện tại đã có 2 con trai trên 18 tuổi.

Gia đình anh chị tôi đã kết hôn hơn 20 năm, hiện tại đã có 2con trai trên 18 tuổi và chưa có việc làm. Anh tôi ngoại tình và hiện tại có ý định ly hôn đơn phương với chị tôi. Hiện tại anh chị có nhà riêng nhưng đất là do bố chị tôi (đã mất) mua và đứng tên chị tôi, hiện tại vẫn chưa làm sổ đỏ. Ngoài giấy xác nhận quyền sử dụng đất thì không còn giấy tờ gì chứng minh đất là do bố chị tôi mua. Vậy cho hỏi theo pháp luật thì việc phân chia tài sản khi ly hôn sẽ như thế nào? Có chia đều cho cả anh chị và các con hay không? Và trách nhiệm với con cái ra sao? Tôi xin cảm ơn mà mong sớm nhận được hồi âm vào mail.

Người gửi: Ngothephong

Câu hỏi được biên tập từ chuyên mục hỏi đáp pháp luật của Nptlawyer.com ;

Tư vấn pháp luật hôn nhân gia đình gọi:

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về Nptlawyer.com ;. 

Câu hỏi của bạn chúng tôi xin trả lời như sau:

1. Việc phân chia tài sản khi ly hôn được thực hiện theo các nguyên tắc được quy định tại Điều 59, Luật hôn nhân và gia đình 2014:

"Điều 59. Nguyên tắc giải quyết tài sản của vợ chồng khi ly hôn

1. Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo luật định thì việc giải quyết tài sản do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì theo yêu cầu của vợ, chồng hoặc của hai vợ chồng, Tòa án giải quyết theo quy định tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này.

Trong trường hợp chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận thì việc giải quyết tài sản khi ly hôn được áp dụng theo thỏa thuận đó; nếu thỏa thuận không đầy đủ, rõ ràng thì áp dụng quy định tương ứng tại các khoản 2, 3, 4 và 5 Điều này và tại các điều 60, 61, 62, 63 và 64 của Luật này để giải quyết.

2. Tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố sau đây:

a) Hoàn cảnh của gia đình và của vợ, chồng;

b) Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập;

c) Bảo vệ lợi ích chính đáng của mỗi bên trong sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp để các bên có điều kiện tiếp tục lao động tạo thu nhập;

d) Lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng.

3. Tài sản chung của vợ chồng được chia bằng hiện vật, nếu không chia được bằng hiện vật thì chia theo giá trị; bên nào nhận phần tài sản bằng hiện vật có giá trị lớn hơn phần mình được hưởng thì phải thanh toán cho bên kia phần chênh lệch.

4. Tài sản riêng của vợ, chồng thuộc quyền sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung theo quy định của Luật này.

Trong trường hợp có sự sáp nhập, trộn lẫn giữa tài sản riêng với tài sản chung mà vợ, chồng có yêu cầu về chia tài sản thì được thanh toán phần giá trị tài sản của mình đóng góp vào khối tài sản đó, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác.

5. Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình.

6. Tòa án nhân dân tối cao chủ trì phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp hướng dẫn Điều này."

Như vậy, nếu vợ chồng không có thỏa thuận về việc chia tài sản thì khi ly hôn tài chung của vợ chồng sẽ chia đôi nhưng có tính đến các yếu tố quy định tại Khoản 2, Điều 59 Luật hôn nhân và gia đình, tài sản riêng của vợ chồng vẫn thuộc sở hữu của người đó, trừ trường hợp tài sản riêng đã nhập vào tài sản chung. Do đó:

–  Nếu mảnh đất vợ chồng anh chị của bạn đang sống do bố của chị bạn mua trong thời kì hôn nhân cho cả hai vợ chồng thì dù đứng tên chị bạn thì mảnh đất đó vẫn là tài sản chung của vợ chồng và khi ly hôn quyền sử dụng mảnh đất sẽ được chia theo quy định tại Điều 59.

– Nếu mảnh đất đó được bố của chị bạn mua cho chị bạn trước thời kì hôn nhân hoặc trong thời kì hôn nhân nhưng tuyên bố rằng đó là tài sản tặng cho riêng chio chị của bạn thì mảnh đất đó được coi là tài sản mà chị của bạn được tặng cho riêng và khi ly  hôn quyền sử dụng mảnh đất vẫn thuộc về chị của bạn mà không phải chia. 

– Còn ngôi nhà được xây dựng trên mảnh đất đó là do vợ chồng cùng xây dựng trong thời kì hôn nhân thì ngôi nhà là tài sản chung của vợ chồng và khi ly hôn sẽ được chia theo Điều 59. 

2. Tài sản có chia đều cho vợ chồng và các con không?

Trong quá trình chung sống cùng gia đình, các con có quyền "được hưởng quyền về tài sản tương xứng với công sức đóng góp vào tài sản của gia đình."  theo quy định tại Khoản 5, Điều 70 Luật hôn nhân và gia đình. Ngoài ra, các con còn có quyền cóa tài sản riêng theo quy định tại Điều 75, Luật hôn nhân và gia đình 2014: 

"Điều 75. Quyền có tài sản riêng của con

1. Con có quyền có tài sản riêng. Tài sản riêng của con bao gồm tài sản được thừa kế riêng, được tặng cho riêng, thu nhập do lao động của con, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng của con và thu nhập hợp pháp khác. Tài sản được hình thành từ tài sản riêng của con cũng là tài sản riêng của con.

2. Con từ đủ 15 tuổi trở lên sống chung với cha mẹ phải có nghĩa vụ chăm lo đời sống chung của gia đình; đóng góp vào việc đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình nếu có thu nhập.

3. Con đã thành niên có nghĩa vụ đóng góp thu nhập vào việc đáp ứng nhu cầu của gia đình theo quy định tại khoản 4 Điều 70 của Luật này." 

Như vậy, khi ly hôn, tài sản chung sẽ không chia đều cho tất cả vợ chồng và các con, các con chỉ có quyền hưởng tài sản tương ứng với đóng góp vào tài sản gia đình; tài sản riêng của các con thì vẫn thuộc về các con. Trong trường hợp mà bạn nêu ra, 2 con của vợ chồng anh chị bạn đã trên 18 tuổi nên khi chia tài sản sẽ tính đến công sức đóng của các con vào tài sản chung của gia đình để chia chứ không chia đều cho tất cả các thành viên trong gia đình; nếu các con có tài sản riêng thì tài sản đó thuộc về các con. 

3. Trách nhiệm với con cái sau khi ly hôn: Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn được quy định tại Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014.

"Điều 81. Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn

1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con." 

Như vậy, trách nhiệm với con cái sau khi ly hôn do vợ chồng thỏa thuận. Hơn nữa, các con của vợ chồng anh chị của bạn đều đã trên 18 tuổi (con đã thành niên) nên trách nhiệm đối với con cái của bố mẹ sau ki ly hôn hoàn toàn do sự thỏa thuận của hai bên, pháp luật không quy định quyền, nghĩa vụ cụ thể cho mỗi bên nữa. Trong trường hợp "con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình" mà vợ chồng không thỏa thuận được về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của các con.

Trân trọng./.

BAN BIÊN TẬP – Nptlawyer.com ;