Kính gửi Nptlawyer.com ;! Tôi tên là Lê Thị Lệ, tôi có vấn đề về đất mà không có đường đi mong luật sư tư vấn giúp tôi. Hiện nay, gia đình tôi đang sở hữu mảnh đất nông nghiệp có sổ đỏ. Mảnh đất này nằm ở bên trong và bao bọc bởi các mảnh đất khác. Gia đình tôi đã sử dụng mảnh đất này ổn định, lâu dài không tranh chấp và đóng thuế đầy đủ cho Nhà nước từ trước đến nay.
Trước kia, gia đình tôi có đi nhờ đất của nhà ông Ca rồi đi tiếp đất bà Ba (vì bà Ba chỉ cho đi một đoạn đường ngắn không cho đi hết cả mảnh đất để vào trực tiếp đất của gia đình tôi) để vào được mảnh đất nông nghiệp này, nhưng mới đây gia đình tôi và ông Ca có xích mích nên ông Ca đã rào và không cho gia đình tôi đi. Còn mảnh đất liền kề là nhà bà Ba trước giờ không cho gia đình tôi đi. Trước kia gia đình tôi cũng có đề nghị là mua đường đi nhưng bà Ba không có ý định bán. Hiện tại, gia đình tôi không thể đi vào để hoạt động trồng trọt nên ảnh hưởng rất lớn đến đời sống kinh tế của gia đình tôi. Gia đình tôi hiện nay nhờ vào mảnh đất nông nghiệp để trang chải cuộc sống nhưng bây giờ mảnh đất nông nghiệp không sử dụng được làm gia đình tôi không có đủ kinh tế để trang trải cho gia đình. Tôi cũng có tham khảo và biết có QUY ĐỊNH ĐIỀU 275 VỀ QUYỀN VỀ LỐI ĐI QUA BẤT ĐỘNG SẢN LIỀN KỀ, nhưng theo những trường hợp khác ở địa phương từng xảy ra thì những khiếu nại đó vẫn không giải quyết được vì chính những người bị khiếu nại không chịu chấp nhận. Vậy, Luật sư tư vấn giúp tôi, tôi có được quyền gửi đơn trực tiếp xuống Tòa án Thành phố được hay không? Vì nếu có đưa lên Ủy Ban xã cũng không giải quyết được vì gia đình tôi cũng đã hỏi mua đường nhưng họ không chịu bán. Nếu xuống tòa thì tôi có được giải quyết được vấn đề đường đi này hay không và chi phí cho phiên tòa có cao không thưa Luật sư? Hiện tại hộ khẩu gia đình tôi có 3 người là ngoại tôi 89 tuổi đứng tên sổ đỏ và chủ hộ, mẹ tôi 62 tuổi nhưng chữ hơi yếu và tôi, vậy tôi có quyền thay ngoại và mẹ tôi để làm đứng tên khởi kiện không? Kính mong luật sư tư vấn giúp tôi, tôi chân thành cảm ơn !
Người gửi: N.S.N
Câu hỏi được biên tập từ chuyên mục tư vấn luật đất đai, Nptlawyer.com ;
Tư vấn luật đất đai gọi:
Trả lời:
Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi về Nptlawyer.com ;, căn cứ những thông tin bạn cung cấp, chúng tôi xin tư vấn như sau:
Căn cứ pháp lý:
Luật dân sự năm 2005 ;
Bộ luật tố tụng dân sự năm 2004 sđbs năm 2011;
Nội dung:
Theo quy định tại điều 275 BLDS năm 2005 về quyền về lối đi qua bất động sản liền kề:
"1. Chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc bởi các bất động sản của các chủ sở hữu khác mà không có lối đi ra, có quyền yêu cầu một trong những chủ sở hữu bất động sản liền kề dành cho mình một lối đi ra đến đường công cộng; người được yêu cầu có nghĩa vụ đáp ứng yêu cầu đó. Người được dành lối đi phải đền bù cho chủ sở hữu bất động sản liền kề, nếu không có thoả thuận khác".
Vì vậy, trong trường hợp đất nhà bạn không có lối đi riêng bạn hoàn toàn có quyền yêu cầu những chủ sở hữu liền kề dành cho bạn lối đi riêng vì đây là quyền mà bạn được hưởng và là nghĩa vụ của những chủ sở hữu liền kề cùng với đó bạn sẽ đền bù tương ứng lại cho họ. UBND cấp xã sẽ có trách nhiệm tổ chức vận động hòa giải giữa các bên trong trường hợp này. Nếu các bên không thỏa thuận được thì bạn có thể khởi kiện ra Tòa án để có 1 lối đi riêng cho mình. Phán quyết của tòa sẽ là quyết định có hiệu lực bắt buộc các bên phải làm theo.
Về việc bạn có quyền khởi kiện hay không phải xét theo quy định tại Điều 161, 165 Bộ luật tố tụng dân sự:
"Điều 161. Quyền khởi kiện vụ án
Cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền tự mình hoặc thông qua người đại diện hợp pháp khởi kiện vụ án (sau đây gọi chung là người khởi kiện) tại Toà án có thẩm quyền để yêu cầu bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình.
Điều 165. Tài liệu, chứng cứ kèm theo đơn khởi kiện
Người khởi kiện phải gửi kèm theo đơn khởi kiện tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho những yêu cầu của mình là có căn cứ và hợp pháp."
Như vậy, người khởi kiện là cá nhân cần thỏa mãn 2 điều kiên:
– Năng lực hành vi tố tụng dân sự:
+ Trong trường hợp cá nhân tự mình khởi kiện để bảo vệ lợi ích của chính mình, nói cách khác cá nhân khởi kiện là nguyên đơn thì phải đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự. Trong trường hợp cá nhân có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự nhưng không muốn tự mình khởi kiện có thể làm giấy ủy quyền cho một người khác có NLHV thay mặt mình khởi kiện (trừ việc ly hôn).
+ Trong trường hợp cá nhân không thể tự mình khởi kiện vì không có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự thì việc khởi kiện phải thông qua người đại diện theo pháp luật.
– Quyền khởi kiện:
Cá nhân khởi kiện được xem là có quyền khởi kiện khi họ là người có quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, tranh chấp. Trên thực tế, để tránh trường hợp các cá nhân khởi kiện một cách bừa bãi trong khi bản thân vốn không hề bị xâm hại về quyền, lợi ích hợp pháp mà chỉ muốn khởi kiện để hạ thấp uy tín, danh dự của những chủ thể khác hoặc cá nhân cho rằng quyền lợi của mình bị xâm hại nhưng trên thực tế không phải như vậy, nói cách khác, để chứng minh được quyền khởi kiện của mình, người khởi kiện phải nộp kèm theo đơn khởi kiện tài liệu, chứng cứ ban đầu (Điều 165).
– Về mức án phí: đối với án phí dân sự sơ thẩm đối với vụ án về tranh chấp dân sự không có giá ngạch là 200 nghìn đồng.(theo Pháp lệnh số 10/2009/UBTVQH12 Quy định về Án phí, lệ phí tòa án.)
Bạn có tên trong hộ khẩu gia đình, như vậy bạn là chủ thể có quyền và lợi ích bị xâm phạm bạn có quyền khởi kiện. Hoặc nếu muốn chắc chắn hơn, bạn có thể yêu cầu bà bạn viết giấy ủy quyền để thay mặt bà khởi kiện.
Điều cần xét đến ở đây là bạn có đủ năng lực hành vi tố tụng dân sự, nếu có đủ thì bạn có quyền thay ngoại và mẹ bạn để khởi kiện.
Nội dung tư vấn trên đây mang tính chất tham khảo cho các nhân, tổ chức. Mọi thắc mắc cần giải đáp thêm liên hệ
Trân trọng./.
BỘ PHẬN TƯ VẤN LUẬT ĐẤT ĐAI.