Kính chào Nptlawyer.com ;, Tôi có một vấn đề mong các luật sư giải đáp: Nhà tôi có 1 mảnh đất khoảng 300m2, bìa đỏ đứng tên bố tôi, hiện nay bố tôi đã mất mà trước khi bố tôi mất không để lại bất kỳ giấy tờ nào cả.

Chào bạn, rất hân hạnh được trả lời câu hỏi của bạn.

I – Cơ sở pháp lý.

Bộ luật Dân sự năm 2005. 

Luật Đất đai năm 2013. 

Nghị định 43/2014/NĐ-CP  của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai 2013.

Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT  của Bộ tài nguyên và môi trường quy định về hồ sơ địa chính.

II – Trả lời.

1. Việc mẹ bạn muốn tách sổ đỏ cho các con.

Bạn cung cấp thông tin mảnh đất 300m2 đứng tên bố của bạn mà không nói rõ là tài sản riêng của bố bạn hay được xác định là tài sản chung vợ chồng với mẹ của bạn, nên chúng tôi xin phân chia thành 2 trường hợp để tư vấn cho bạn như sau:

Trường hợp 1: mảnh đất 300m2 là tài sản riêng của bố bạn, tức là bố bạn đã có quyền sử dụng đất này trước khi kết hôn, được tặng cho, thừa kế riêng hoặc được hình thành từ tài sản riêng của bố bạn. 

Khi xác định mảnh đất là tài sản riêng của bố bạn thì mẹ bạn không có quyền định đoạt đối với mảnh đất này, tức là mẹ bạn không thể tự ý tách thửa đất cho các con. Khi bố bạn qua đời mà không để lại di chúc thì sẽ thực hiện phân chia di sản thừa kế của bố bạn cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất. 

Điều 675 BLDS 2005 quy định những trường hợp thừa kế theo pháp luật

"1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong những trường hợp sau đây:

a) Không có di chúc".

Điều 676 BLDS quy định về những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

"a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết".

Như vậy, hàng thừa kế thứ nhất của bố bạn gồm có mẹ bạn, các anh chị em của bạn là con và ông bà của bạn. Khi thực hiện phân chia thừa kế theo pháp luật, mỗi người được hưởng một phần bằng nhau trong khối di sản.

Trường hợp 2: mảnh đất 300m2 là tài sản chung của bố mẹ bạn, mẹ bạn có quyền định đoạt đối với phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mình. Tuy nhiên, vẫn phải thực hiện việc phân chia di sản thừa kế trước.

Lúc này, diện tích đất 300m2 phải được chia đôi, 1/2 thuộc quyền sử dụng của mẹ bạn, 1/2 thuộc quyền sử dụng của bố bạn và được phân chia  di sản thừa kế. Đối với 1/2 diện tích đất là di sản thừa kế của bố bạn thì được phân chia theo pháp luật như trên. Trong đó, mẹ bạn cũng được hưởng 1 phần.

Sau khi thực hiện phân chia di sản thừa kế, xác định được phần tài sản thuộc quyền sở hữu của mẹ bạn thì mẹ bạn có quyền định đoạt đối với phần tài sản của mình mà không cần xin chữ ký của bất kỳ ai trong gia đình.

2. Thủ tục tách bìa đỏ.

Như phân tích trong trường hợp 2 nói trên, khi đã xác định được phần tài sản thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mẹ bạn thì mẹ bạn có toàn quyền định đoạt đối với tài sản thuộc quyền sử dụng hợp pháp của mình mà không cần phải xin chữ ký của các anh em ruột trong gia đình bố bạn.

Để có thể tách thửa được, trước hết bạn phải tham khảo quy định về diện tích tối thiểu được phép tách thửa đối với từng loại đất theo quy định của Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố trực thuộc trung ương quy định đối với từng địa phương. Phải đáp ứng điều kiện này thì việc tách thửa mới được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp nhận và thực hiện thủ tục hành chính.

Điều 75 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định về trình tự, thủ tục thực hiện tách thửa như sau:

"1. Người sử dụng đất nộp 01 bộ hồ sơ đề nghị tách thửa.

Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT quy định về hồ sơ tách thửa yêu cầu có:

– Đơn đề nghị tách thửa.

– Bản gốc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

2. Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm thực hiện các công việc sau:

a) Đo đạc địa chính để chia tách thửa đất;

b) Lập hồ sơ trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người sử dụng đất đối với thửa đất mới tách, hợp thửa;

c) Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; trao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người được cấp hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.

3. Trường hợp tách thửa do chuyển quyền sử dụng một phần thửa đất hoặc do giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo, đấu giá đất hoặc do chia tách hộ gia đình, nhóm người sử dụng đất; do xử lý hợp đồng thế chấp, góp vốn, kê biên bán đấu giá quyền sử dụng đất để thi hành án (sau đây gọi là chuyển quyền) thì Văn phòng đăng ký đất đai thực hiện các công việc sau:

a) Đo đạc địa chính để chia tách thửa đất;

b) Thực hiện thủ tục đăng ký biến động theo quy định tại Nghị định này đối với phần diện tích chuyển quyền; đồng thời xác nhận thay đổi vào Giấy chứng nhận đã cấp hoặc trình cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất đối với phần diện tích còn lại của thửa đất không chuyển quyền; chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; trao cho người sử dụng đất hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã".

Điều 61 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định thời hạn thực hiện thủ tục tách thửa là không quá 20 ngày.

Trên đây là ý kiến tư vấn của chúng tôi, rất mong có thể giải đáp được thắc mắc của bạn.

Trân trọng./.

BỘ PHẬN TƯ VẤN PHÁP LUẬT – Nptlawyer.com ;