Có nhiều nguyên nhân gây nên việc khiếu nại kéo dài, dai dẳng, khiếu nại vượt cấp của người dân trong thời gian qua, một trong những nguyên nhân đó là việc các cơ quan nhà nước khi giải quyết khiếu nại của công dân, tổ chức đã phạm phải nhiều sai sót so với quy định của Luật Khiếu nại, tố cáo.

         Các cơ quan nhà nước ngại… ra quyết định giải quyết khiếu nại:

Khi công dân có đơn khiếu nại đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu giải quyết một việc nào đó thì dù đúng sai như thế nào cơ quan đó cũng phải ra quyết định giải quyết khiếu nại thuộc trách nhiệm của mình. Tuy nhiên, có rất nhiều trường hợp không hiểu vì lý do gì mà các cơ quan nhà nước không ra quyết định giải quyết khiếu nại theo quy định mà chỉ có công văn hoặc thông báo trả lời việc khiếu nại. Khi công dân không đồng ý với cách trả lời đó, khiếu nại lên cấp trên thì cơ quan cấp trên đòi hỏi phải có quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của cơ quan cấp dưới. Người dân lại phải chạy ngược lại yêu cầu cơ quan cấp dưới ra quyết định giải quyết khiếu nại gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người dân. Điều 17 của Nghị định 136/2006/NĐ-CP đã quy đinh: người giải quyết khiếu nại phải ban hành quyết định giải quyết khiếu nại theo các nội dung quy định tại khoản 11, khoản 18 Điều 1 của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật khiếu nại, tố cáo năm 2005; không dùng thông báo, biên bản cuộc họp hoặc các hình thức văn bản khác để thay thế quyết định giải quyết khiếu nại. Tuy nhiên, trên thực tế thì vẫn còn một số cơ quan đơn vị ngại… ra quyết định giải quyết khiếu nại làm ảnh hưởng đến quyền và lợi hợp pháp của công dân, tổ chức.

>> Luật sư tư vấn pháp luật trực tuyến qua điện thoại gọi: 

 

Không tổ chức đối thoại với công dân trước khi ban hành quyết định giải quyết.

Việc tổ chức đối thoại với người khiếu nại trong lần giải quyết khiếu nại lần đầu là một thủ tục bắt buột được quy đinh cụ thể tại Điều 9 Nghị định 136/2006/NĐ-CP. Theo đó, trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu người giải quyết khiếu nại phải trực tiếp gặp gỡ, đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền, lợi ích liên quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại; việc gặp gỡ, đối thoại phải tiến hành công khai, dân chủ; nếu thấy cần thiết có thể mời đại diện tổ chức chính trị – xã hội tham dự.

Đối với việc giải quyết khiếu nại lần hai, việc gặp gỡ, đối thoại trực tiếp chỉ thực hiện khi thấy cần thiết. Trong trường hợp khiếu nại là vụ việc phức tạp, thì người giải quyết khiếu nại lần hai phải gặp gỡ, đối thoại trực tiếp với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền và lợi ích liên quan. Việc gặp gỡ, đối thoại được tiến hành như lần đầu và kết quả của việc gặp gỡ, đối thoại là một trong các căn cứ làm cơ sở cho việc giải quyết khiếu nại.

Luật đã quy định rõ như vậy nhưng một số cơ quan, đơn vị vẫn “quên” thủ tục này. Trong khi đó, trên thực tế, việc gặp gỡ đối thoại với người khiếu nại có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giải quyết khiếu nại. Thông qua cuộc gặp đó, giữa người khiếu nại và người giải quyết khiếu nại hiểu rõ hơn nội dung, yêu cầu của người khiếu nại và tìm ra hướng giải quyết. Có những trường hợp thông qua buổi đối thoại, người khiếu nại nhận thấy việc khiếu nại của mình là sai, do chưa hiểu hết bản chất sự việc, hay chưa nắm rõ quy định của pháp luật nên tự nguyện rút đơn sau khi được người có thẩm quyền giải thích thoả mãn.

Việc gặp gỡ đối thoại với người khiếu nại trong khi giải quyết khiếu nại lần đầu là một thủ tục bắt buột, tuy nhiên nó được thực hiện một cách “linh hoạt”, “mềm hơn” so với thủ tục tố tụng. Nếu trong thủ tục tố tụng khi có thiếu sót về trình tự, thủ tục thì cấp trên sẽ huỷ ngay kết quả giải quyết để làm lại theo đúng thủ tục. Trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại thì việc này cũng tuỳ vào trường hợp mà cơ quan cấp trên huỷ kết quả để yêu cầu cấp dưới giải quyết lại hoặc vẫn tiếp tục giải quyết tiếp lần hai. Thiết nghĩ vấn đề này cũng nên quy định một cách rõ ràng, dứt khoát, tránh vận dụng một cách tuỳ tiện trong xử  lý.

Ra quyết định giải quyết khiếu nại không đảm bảo về hình thức văn bản, nội dung của quyết định giải quyết khiếu nại.

Qua công tác kiểm tra, thanh tra của Sở Tư pháp Quảng Ngãi trong thời gian qua đối với công tác ban hành văn bản, công tác giải quyết khiếu nại của một số địa phương cho thấy nhiều cơ quan khi ban hành quyết định giải quyết khiếu nại cho công dân, tổ chức rất sơ sài không đảm bảo về hình thức lẫn nội dung của quyết định giải quyết khiếu nại theo quy định tại Luật Khiếu nại, tố cáo năm 1998 đã được sữa đổi bổ sung năm 2005. Có nhiều trường hợp ở một số đơn vị khi ra quyết định giải quyết khiếu nại rất sơ sài, chỉ có 1 trang giấy A4; trong quyết định giải quyết khiếu nại không có nội dung khiếu nại, kết quả xác minh nội dung, căn cứ pháp luật để giải quyết, quyền khiếu nại tiếp, quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án… Thông thường thủ trưởng các đơn vị này căn cứ vào Kết luận thanh tra của Đoàn thanh tra để ra quyết định giải quyết khiếu nại. Tuy nhiên, kết luận thanh tra là một trong những cơ sở để ra quyết định giải quyết khiếu nại, chứ nó không thể thay thế cho quyết định giải quyết khiếu nại. Có thể nói rằng hình thức và nội dung của một quyết định giải quyết khiếu nại nó giống như một bản án của Toà, phải có đầy đủ những nội dung mới đảm bảo được tính pháp lý của nó.

…Đến việc “quên” tuyên quyền khiếu nại, khởi kiện tiếp của người khiếu nại.

Theo quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo hiện hành thì trong quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu phải có nội dung quyền khiếu nại tiếp, quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Toà án. Trong quyết định giải quyết khiếu nại lần hai phải có nội dung quyền khởi kiện hành chính tại Toà án của người khiếu nại. Tuy nhiên, có nhiều quyết định giải quyết khiếu nại các cơ quan nhà nước lại “quên” tuyên quyền này cho người khiếu nại, đây cũng chính là nguyên nhân làm cho người khiếu nại gửi đơn thư tràn lan, vượt cấp. Khi được hỏi vì sao không tuyên quyền khiếu nại, khởi kiện tiếp của người khiếu nại, có vị trả lời rằng: “Tuyên làm chi, như thế khác nào vẽ đường cho hươu chạy”. Luật đã quy định trách nhiệm của người giải quyết khiếu nại là phải làm điều đó, phải hướng dẫn cho công dân và đó cũng chính là quyền của công dân được biết phải khiếu nại, khởi kiện tiếp ở đâu? Có những trường hợp người khiếu nại gửi đơn thư tràn lan là do không được “vẽ đường” nên “chạy” không trúng chổ, gây ảnh hưởng rất lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân và gây khó khăn cho các cơ quan nhà nước.

Bùi Đăng Vương – Thanh tra Sở Tư pháp Quảng Ngãi

          Nguồn:http://moj.gov.vn/